طراحی و اجرای اتاق سرور
· راهکار مفید
از آنجا که طراحی و اجرای اتاق سرور استاندارد ذاتا امری پیچیده است و نیاز های خاص خود را برای تامین منابع برق ، تهویه مطبوع، سیستمها ی اعلام و اطفاء حریق و … دارند.احداث اتاق سرور یک سرمایه گذاری بزرگ است و باید برای اثر بخشی حداکثری بصورت یکپارچه با با بقیه قسمتهای دفتر شما طراحی شود.روی کرد جامع راهکار مفید به پروژه های تجاری بر مبنای این هدف پایه ریزی شده است. با در هم آمیختن تمامی تخصصهای مورد نیاز برای پروژه خود از جمله IT ، مهندسی و متخصصین طراحی به صورت یکه تیم مشترک و واحد از آغاز تا پایان. و نتیجه آن یک اتاق سرور است که به صورت موثر عمل می نماید و نیازهای شما را با قابلیتهای انعطاف پذیری ، قابل اطمینان و قابل نگهداری بودن در دفتری که کسب و کار شما در آنجا شکل می گیرد تحویل داده می شود. ایجاد اتاق سرور از سرمایه گذاری های نسبتا بزرگ و پیچیده اما ضروری است. آنچه برای اطمینان از بازگشت این سرمایه گذاری اهمیت دارد این است که اطمینان حاصل نماییم که تمام اجزای اتاق سرور به درستی عمل می نمایند. اغلب اوقات آنچه بیشتر افراد بعنوان اتاق سرور و یا دیتا سنتر از آن نام می برند در واقع یک اتاق هاب متشکل از تعداد کمی رک حاوی سرور و روتر است که بیشتر دیتای یک سرور دور دست را توزیع می نماید. بزبان فنی تنها به اتاقی که حاوی تعداد زیادی رک و یا یک مرکز که درآن چندین اتاق به این تجهیزات اختصاص داده شده است عبارت دیتا سنتر اطلاق می شود. آنچه که ما بعنوان اتاق سرور بدان می پردازیم در واقع معادل یک دیتا سنتر کوچک است که تقریبا در تمامی شرکتها ، دفاتر اداری و کسب و کارهای متوسط بکار گرفته می شود و معمولا شامل تعداد متوسطی رک و تجهیزات سخت افزاری است.
· خدمات راهکار مفید
شرکت راهکار مفید با تیمی مجرب در زمینه تجهیز و طراحی مراکز داده و اتاق سرور ، آماده انجام پروژه های مربوطه و بر اساس استاندارد TIA-942 و BICSi2011 و از صفر تا صد میباشد .
· بازدید رایگان , ارائه پروپزال جامع و شرح عملیات و نقشه های استراکچرال ، الکتریکال ، کامیونیکیشنال و مکانیکال
· کف کاذب ضدالکتریسیته ساکن(فولادی ، آلومینیومی) – سقف کاذب و دیوارهای کاذب نسوز(ساندویچ پنل ، کناف
· مشاوره سیستم کولینگ و HVAC بر اساس IT Load و دهش از کف ، کانال کشی ، لوله گذاری ، دمپر کف ، مکنده سقف
· مشاوره کامل برق سه و تک فاز ، طراحی و اجرای تابلو برق استاندارد و مخصوص اتاق سرور و UPS پنل به همراه نمایشگر ولتاژ
· ،مشاوره و انتخاب بهترین UPS و سیستمهای برق پشتیبان(تک فاز و ۳ فاز) بر اساس لود تجهیزات IT و سیستمها و پنلهای جانبی
· سیستم اطفاء حریق اتومات اتاق سرور(گاز استانداردfm200) براساس حجم اتاق ( به ازای هر رک ، به ازای اتاق ، سراسری و متمرکز….
· تجهیزات اصل زتا و سیتک انگلیس و اسپانیا ، گاز مالزی ، شیرآلات وسیلندرچین
· ،سیستم کنترل جامع اتاق سرور(پایش لحظه ای دود ، حرکت ، دما ، رطوبت ، ورودی شهر ، خروجیUPS و….اعلان ، بوق ، آژیر sms) ،
· سیستم کنترل دسترسی با اثرانگشت و کارت یا تشخیص چهره ، سیستم نظارتی دوربین تحت شبکه ، آنالوگ ، dvr ، انتقال تصویر وسنسور حرکت ،
· سیستم روشنایی خودکار با بالاست الکتریکی ، سنسور ، درب ضد سرقت و حریق ورق ۲ میل به بالا با چهارچوب استاندارد و قفل برقی متصل به سیستم کنترل دسترسی
· کلیه عملیات ابنیه و عمرانی ( دیوار آجرفشاری ، مسلح بتونی ، پلاستر سیمان ، کف سازی ، مقاوم سازی با میلگرد و سمنت برد و..آهن کشی و جوشکاری…. ..) ،
· نقاشی ، رنگ کاری اپوکسی و درزگیری و عایق کاری ، بتونه کاری ، رویه کاری ، حفر چاه ارت استاندارد بسته به سختی زمین ، تابلو ارت و رادکوبی
· باندینگ گروندینگ کامل اتاق و اتصال به شینه ارت با مس ،کابل کشی (برق ، شبکه و فیبر ) استاندارد کابل کشی
· آرایش رک ، فیوژن ، فیبر کشی خاکی ، هوایی ، مطابق با استاندار TIA 942 و BICSI 2011-002
طراحی و جانمایی
قبل از شروع به راه اندازی اتاق سرور باید نقشه اتاق با در نظر گرفتن استاندارد ها، جانمایی محل رک ها و سایر نجهیزات، محل عبور کابلها، فضای کافی برای تردد و مدیریت مجموعه بطور کامل و صحیح طراحی شود تا از دوباره کاری و اجرا اشتباه جلوگیری شود.
ایمنی در مقابل زلزله
اتاق سرور به دلیل اهمیت بالا باید در مکانی احداث شود که در برابر زلزله مقاوم بوده و در صورت بروز زلزله به سرورها و دستگاه های داخل اتاق آسیبی وارد نشود لذا بهترین مکان برای اتاق سرور در طبقات زیر زمین یا همکف و در کنار ستون های اصلی ساختمان می باشد. در صورتی که این امر میسر نباشد اتاق باید به وسیله شاسی های فلزی ایمن گردد.
نزدیکی به رایزر ها
نزدیکی اتاق سرور به رایزر ها و ترانک های عبور کابل سبب کاهش طول کابل و هزینه ها می گردد.
سقف
برای سقف اتاق سرور میتوان از سقف کاذب نیز بهره جست. سقف های کاذب مورد استفاده در اتاق سرور میتوانند از نوع سقفهای مشبک با ابعاد مختلف اجرا شود اما حتماً باید از تایل های مینرال (MINERAL) که ضد حریق نیز میباشند استفاده کرد . البته نوع دیگر سقف های قابل استفاده در اتاق سرور سقف های یکپارچه کناف (FR) میباشد که از این نوع سقف نیز میتوان استفاده نمود .
دیوارها
· دیوارها تا رسیدن به سطح آجری تراشیده می شود.
· سوراخ ها و منافذ پر می شوند
· سطوح با یک لایه سیمانی پوشیده می شود
· لایه ای از ماده ضد آتش Fire Tard روی لایه سیمانی کشیده می شود
· مسیرگذاری کف و سقف جهت عبور لوله های اطفای حریق ، برق و شبکه انجام می شود.
· پس از انجام مراحل فوق اقدام به آهن کشی و ستون گذاری می شود
· شبکه های فلزی نصب شده و روی آن گچ کاری می شود
· پس از خشک شدن گچ لایه محافظتی و ضد آتش Epoxy پوشانده می شود.
کف اتاق
استفاده از کف کاذب یکی از بهترین گزینه ها برای اتاق سرور می باشد.که یکی از مهمترین قسمت های اتاق سرور میباشد. کف کاذب به دلیل فاصله مناسبی که از کف اصلی اتاق دارد محل مناسبی برای عبور کابل های شبکه ، برق و تاسیسات میباشد . کفهای کاذب از جنس های مختلفی ساخته میشوند ولی کفهای رایج در ایران کف فولادی با روکش HPL که هم ( ضد حریق ، آنتی استاتیک و ضد خش ) میباشد و کف آلومینیومی با روکش PVC که هم ( سبک ، ضد حریق و آنتی استاتیک ) میباشند مورد استفاده قرار میگیرند.ارتفاع پایه های این کف ها قابل تنظیم بوده از ۱۵Cm – ۱۲۰Cm بنا به نیاز اتاق متغییر میباشد.
رنگ ضد حریق یا EPOXY
جهت پر کردن کلیه درزها و ایجاد لایه حفاظتی بیرونی ضد آتش از Epoxy استفاده می شود.Epoxy در رنگ های مختلف موجود بوده و برای گرفتن جواب مؤثر حتما باید سطح زیرین کاملا خشک شده باشد.رنگ های پلاستیکی و پلی استری محصولات جانبی پتروشیمی بوده و قابلیت اشتعال بالایی دارند لذا استفاده از آن ها مناسب اتاق سرور نمی باشند. درحال حاضر پوشش مناسب جهت اتاق سرور Epoxy می باشد که کلیه سطوح داخلی ( کف ، سقف ، دیواره های جانبی) را پوشش می دهد. دارای رنگ های متنوعی است و کاملا ضد حریق می باشد.
سیستم روشنایی
روشنایی داخل اتاق سرور باید به گونه ای طراحی شود تا در هنگام خروج شخص از اتاق سرور خاموش شوند و دلیل آن علاوه بر صرفه جویی برق ، جلوگیری از تولید حرارت توسط آن هاست. همچنین مسیرهای کنترلی و اصلی برق در تابلو برق اتاق سرور پیش بینی می شود. استفاده از لامپ های کم مصرف نیز برای کاهش هزینه ها پیشنهاد می گردد.
سیستم اطفاء و اعلام حریق
روش های سیستم های اعلام حریق معمول که از آب، کف و برخی انواع گازها استفاده می کنند سبب آسیب رسانی به سرور ها و سایر تجهیزات می شوند. امروزه بهترین ، پر قدرت ترین ، ایمن ترین و همچنین به صرفه ترین سیستم اطفا حریق که جهت استفاده در اتاق های سرور برای جلوگیری از آتش سوزی طراحی شده است سیستم اطفا حریق اتوماتیک پایروژن ایروسل می باشد که بدلیل اینکه هیچ ضرری برای تجهیزات ، انسان و محیط اطراف ندارد و همچنین بدون کاهش حتی درصدی از سطح اکسیژن حریق را بصورت تمام خودکار و اتوماتیک اطفا می نماید ، بیشتر مورد توجه مسئولین ایمن سازی اتاق های سرور قرار گرفته است . می توان خاطر نشان کردن که هم اکنون بیشتر اتاق های سرور مراکز حساس دولتی و خصوصی این سیستم را جهت ایمن کردن خود استفاده کرده اند.
سیستم اعلام حریق علاوه بر آزیر و هشدار می تواند به مدیران شبکه SMS زده و آنان را از وضعیت موجود آگاه نماید.
درب ضد سرقت و حریق
با توجه به اهمیت محصور نمودن آتش و جلوگیری از گسترش آن ، درب اتاق سرور باید از جنس نسوز انتخاب شود. همچنین از درب های ضد سرقت که دارای لولا ها و قفل های مستحکم و مقاوم در برابر خرابکاری و انفجار می باشند استفاده کرد.
سیستم های امنیت فیزیکی و کنترلی
باتوجه به اهمیت اطلاعات و لزوم مراقبت بیشتر ازتجهیزات اتاق سرور، نصب دوربین های کنترلی درون اتاق سرور بسیار مؤثر است. دوربین ها بطور ۲۴ ساعته اتاق سرور را مانیتور کرده و Log ها را در سرور مربوطه ذخیره می کنند. همچنین استقرار سیستم کنترلی مناسب جهت ثبت تردد افراد و مدیریت آن جهت اتاق سرور الزامی است. این سیستم دارای یک دستگاه کارت خوان چند گزینه ای (Multi Option Checking) ، کنترلر و مبدل های مرتبط با آن می باشد. افراد مجاز برای ورود به اتاق سرور باید کارت تردد را همراه داشته باشند. همچنین ثبت اثر انگشت و وارد کردن کدمخصوص از دیگر گزینه هایی است که می توان آن ها را فعال نمود.
سیستم خنک کننده داخلی
دمای مناسب برای اتاق سرور ۱۸ درجه سانتیگراد می باشد. برای کنترل دما استفاده از دستگاه های خنک کننده درون آن الزامی است. مرسوم ترین خنک کننده در ایران ، کولرهای گازی هستند که توان آن ها باتوجه به میزان حرارت تولید شده اتاق سرور محاسبه می شوند.
برق شهر و برق اضطراری
کابل کشی اتاق سرور باید مطابق استاندارد های کابل کشی ساخت یافته با تجهیزات باکیفیت پیاده سازی شود.
تابلو برق و ATS
کنترل خطوط ورودی و خروجی برق و برق اضطراری ، همچنین لزوم مانیتور کردن جریان و ولتاژ خطوط استفاده از تابلو برق را الزامی می سازد. تابلو برق علاوه بر داشتن ولت متر و آمپرمتر دارای یک سری کلیدهای مینیاتوری بوده که جهت جریان و وضعیت ولتاژ را کنترل می نماید همچنین توسط این کلیدها قادر خواهیم بود تا برق قسمتی از سازمان را روی برق شهر Set کنیم و یا می توانیم آن را به UPS مرتبط سازیم.
یو پی اس
قطع ناگهانی برق در تجهیزات اتاق سرور نظیر روتر ها ، سوئیچ ها ، سرورها و . . . باعث اختلال در اکثر فعالیت های این دستگا هها شده و دربرخی موارد امکان ادامه کار آنها را کاملا ازبین می برد. باید درنظر داشت تنها قطع برق شهر اثرات مخرب به همراه ندارد. سیستم های کامپیوتری نسبت به نارسایی هایی مانند افت لحظه ای ولتاژ،ولتاژهای لحظه ای بالا ، نویز و تاثیرات فرکانس رادیویی و تغییرات فرکانس درمنبع تغذیه خود حساس هستند. یکUPS مناسب دارای شرایط زیر است.
· Online Double Conversion باشد
· توان کار با ژنراتور را داشته باشد یعنی Power Factor Correction را پشتیبانی کند
· جهت مانیتورکردن Online ، پروتکل SNMP را پشتیبانی کند
ژنراتور
دستگاه های تامین کننده برق اضطراری UPS با توجه به گران بودن و عدم کارایی مناسب برای برق دهی طولانی مدت مناسب نبوده و استفاده از ژنراتور در دستور کار قرار می گیرد. نحوه کار بدین صورت است که در هنگام قطع برق اتاق سرور و برای جلوگیری از اختلال در سیستم برق دهی آن در طول زمان به کار افتادن ژنراتور، UPS بطور آنی وارد مدار شده و برق اتاق سرور را تامین می کند. به محض آماده شدن ژنراتور جهت برق دهی ، UPS از مدار خارج شده و برق اتاق سرور از ژنراتور تامین می شود.توان UPS با توجه به میزان توان مصرفی دستگاه های مختلف مستقر در اتاق سرور نظیر سرور ها، کولرهای گازی و … محاسبه می شود. توان UPS مناسب را بادرنظر گرفتن باتری های داخلی آن برای مدت ۷ الی ۱۵ دقیقه (باتوجه به زمان به کار افتادن ژنراتور) درنظر می گیرند. میزان توان ژنراتور ۱۵% بیشتر از توان UPS درنظر گرفته می شود و درهنگام کار باید ۷۰% زیربار باشد. زیربار قرارگرفتن ژنراتور بیش از ۸۰% توان و یا کمتر از ۶۰% توان اکیدا توصیه نمی شود.ژنراتورهای با توان بالای ۱۵ KVA سه فاز هستند.
چرا باید از ژنراتور استفاده کنیم ؟
با توجه به گرانی UPS های با توان بالا و همچنین نیاز به استفاده از باتری های متعدد جهت برق دهی طولانی مدت ، استفاده از ژنراتور الزامی است. نکته دیگری که باید درنظر بگیریم جاگیر بودن حجم زیادی باتری خارجی در فضای محدود اتاق سرور است.
چاه ارت
جهت جلوگیری از بارهای اضافی و مخرب روی سیستم برقی ، سیستم زمین یا Earth باید برقرار شود دراین سیستم ، نول واقعی شده و به چاه ارت توسط کابل مسی مرتبط می شود. شرایط ایجاد چاه ارت استاندارد در زیر آمده است
· حفر چاه تا رسیدن به خاک نم دار بایستی انجام شود .
· پودر ذغال و نمک (کلرید سدیم) به نسبت یک به دو ( هرکیلو ذغال دو کیلو نمک ) به مقدار ۴۰ کیلوگرم در چاه ریخته شود ( این مواد با مقاومت خاک نسبت عکس دارند و کم یا زیاد کردن این مواد مقاومت خاک را زیاد و یا کم می گرداند (
· صفحه ای مسی به اندازه ۵۰cm X 50cm و به قطر ۱سانتی متربصورت تیغه ای( عمودی ) روی نمک و ذغال قرار می گیرد
· سیم مسی به قطر ۵۰ میلیمتر توسط کابلشو مسی و پیچ و مهره مخصوص از جنس مس جهت جلوگیری از پوسیدگی و زنگ زدگی به صفحه مسی متصل می شود .
· لوله پولیکا به قطر ۴ یا ۶ سانتی متر کنار هر چاه نصب می گردد . لازم به توجه است سوراخهای متعددی در بدنه لوله ها ایجاد شده تا اطراف لوله و چاه را مرطوب گرداند .
· در پایان نیز چاه با خاک رس و نرم پر می شود .
· مقاومت چاه با استفاده از دستگاه ارت سنج باید زیر ۲ اهم باشد
· اتوماسیون اتاق سرور می تواند به مدیران اتاق در جهت نیل به اهداف زیر کمک نماید
اتاق سرور ها از مراکز مهم اطلاعاتی هستند بنابر این حفظ سلامت و محافظت از آنها به ما در جهت استفاده بهینه و طولانی مدت و مطمئن ضروری است سیستم هشدار دهنده دمای اتاق سرور برای رسیدن به این مقصود ساخته شده است
۱)به محض افزایش دما یا رطوبت اعلام خطر را به صورت اس ام اس یا میس کال به مدیر یا مسئولین اعلام نماید
۲)به محض افزایش دما از محدوده خطر فرایند ویژه ای را برای کنترل دما رقم بزند یا سرور را برای جلوگیری از سوختن خاموش کند
۳)به محض تجاوز دما از محدوده مجاز آژیر و یا چراغهای خطر را روشن نماید
۴)قابلیت دریافت دستور از مدیر در هر شرایطی را توسط موبایل داشته باشد
۵)دما و رطوبت فعلی را نمایش دهد
۶)قابلیت اتصال به همه سنسورهای موحود آتش و دود و گاز و ضربه را دارد
۷)قابلیت کنترل سرور با موبایل را دارد
۸)تمامی آلارمها را مانند افزایش دما – وجود دود -وجود گاز- خاموش شدن کولر ها را روی موبایل اطلاع می دهد
۹)قابلیت کنترل کولرها را دارد
۱۰)در صورت قطع برق به کاربران به صورت میس کال و اس ام اس پیغام می دهد
۱۱)در صورت دو فاز شدن شبکه پیغام می دهد
۱۲)مدیریت سیستم خنک کننده را برای کاهش بار و کاهش استهلاک بعهده می گیرد
۱۳)قابلیت ثبت اطلاعات دما و رطوبت را تا ۱ سال دارد و منحنی تغییرات دما و رطوبت را ترسیم می کند
۱۴)می توان با پورت ۲۳۲ به آن متصل شد و به آن فرمان داد و سیستم را کنترل نمود
۱۵)قابلیت جابه جایی کولر ها در مدت زمان مشخص برای استهلاک مساوی کولر ها
۱۶)قابلیت روشن کردن کولر های رزرو در صورت خرابی هر کدام از کولر های موجود
۱۷)قابلیت روشن کردن کولرها در صورت قطع برق و وصل مجدد برق
۱۸)قابلیت محاسبه مدت زمان کارکرد هر کولر برای سرویسهای تعمیر و نگهداری
۱۹)وجود سنسور های مختلف در محیط اتاق تا درجه امنیت سیستم افزایش یابد
۲۰)قابلیت تعریف آلارم برای هر سنسور بطور مجزا
۲۱)قابلیت کنترل کولر ها توسط موبایل
۲۲)قابلیت ارسال هشدار به نگهبانی به صورت صوتی و تصویری
۲۳)آلارم صوتی و نوری در صورت ورود غیر مجاز به اتاق
۲۴)اطلاع از زمان قطع برق و وصل مجدد برق
۲۵)قابلیت راه اندازی مجدد سرور ها از راه دور با موبایل پس از وصل مجدد برق
۲۶)دستی و اتوماتیک کردن کولر ها
۲۷)نمایش وضعیت سیستم بصورت کامل روی پنل اصلی
۲۸ )نمایش دما ها و رطوبتها روی پنل اصلی
۲۹)قابلیت گرفتن وضعیت فعلی هشدار ها با موبایل
۳۰)قابلیت گرفتن دما و رطوبت فعلی با موبایل
· امنیت شبکه
حفاظت از یک شبکه در برابر فاکتور هایی مثل افزایش دما و رطوبت و دود و آتش و یا قطع ناگهانی برق یکی از موارد الزامی در نگهداری اتاق سرور ها است برای این کار از سیستمهای هشدار دهنده ای استفاده می شود تا در زمان بروز خطا نگهدار سیستم و یا مدیران شبکه و اتاق سرور را برای عکس العمل بموقع آگاه می کند هر چه قدر مدت زمان اعلان خبر کوتاه تر و نوع اخبار رسیده ازدرجه اعتبار بالاتری برخوردار باشد امنیت اتاق سرور بیشتر تضمین می گردددر این خصوص شرکت راهکار مفید سیستمهای ویژه ای را طراحی نموده که برای هر اتاق سرور و یا دیتا سنتری با هر نوع بودجه ای می توان یک سیستم هشداردهنده صنعتی با درجه امنیت بالا دریافت نمودالبته فاکتور های قابل درخواست توسط مدیر مربوطه در اتاق سرور به ازتی هر سناریو قابل تغییر (افزایش و کاهش است) لازم بذکر است که سیستمهای اتاق سرور به ۳ گروه (هشدار دهنده -مانیتورینگ و کنترل کننده طبقه بندی می شوند که با مراجعه به سایت این شرکت از کم و کیف هر کدام از این سیستمها می توان با خبر شد
· طراحی، برآورد و خرید تجهیزات مورد نیاز اتاق سرور، پیاده سازی و راه اندازی دیتاسنتر
· اجرای کف کاذب
· اجرای سقف کاذب
· کابل کشی برق ساختمان و اتاق سرور
· اجرای سیستم Cooling
· اجرای سیستم های اعلام و اطفاء حریق
· کابل کشی شبکه، نصب و راه اندازی تجهیزات
· Test و Label گذاری نودها
· برآورد و تهیه تعداد رک های مورد نیاز و آرایش رک ها
· برآورد آمپر برق مورد نیاز
· برآورد، خرید و راه اندازی UPS مورد نیاز
· برآورد، خرید و راه اندازی generator مورد نیاز
· اجرای اتاق مانیتورینگ و Access Control
· پشتیبانی دیتاسنتر و تجهیزات نصب شده
· چه کسانی نیاز به اتاق سرور دارند و چرا؟
با توجه به اینکه هر شرکتی با اندازه متوسط حداقل به سه و یا چهار سرور نیاز دارد و جهت حفظ امنیت اطلاعات سرورها و دور از دسترس بودن سرورها از عوام، محل نگهداری این سرورها باید در محیطی بسته و مهر و موم شده باشد معمولاً پیشنهاد میشود از رک استفاده کنیم، گذشته از اینکه شرکتهای با اندازه بزرگتر به تعداد سرورهای بیشتری نیاز دارند اما همچنان استفاده از رک یکی از بهترین محلهای نگهداری سرور است، اما همانطور که میدانیم رکها از نظر استحکام چندان قابل اعتماد نیستند چون معمولاً تمام رکها به گونهای طراحی شدهاند که از اطراف محصور شده و جنس حصارها ورق فلزی مستحکم و ضخیمی است اما علت بیاعتمادی به آنها این است که تمام رکها از سمت جلو پوششی از جنس شیشه دارند و اگر روزی سرقتی اتفاق بیفتد درب شیشهای شکننده است و به راحتی سرورهای داخل رک قابل دسترس خواهند بود.
مشخصات اتاق سرور
با توجه به حساسیت امنیت اطلاعات شرکتها و جهت دور بودن اطلاعات از دسترس افراد غیر مسئول و ایجاد مکانی امن در جهت متمرکز کردن سرورها، هر شرکتی در اندازههای متوسط و به بالا باید اقدام به راهاندازی اتاق سرور کند. راهاندازی اتاق سرور یک نوع تخصص در زمینه فناوری اطلاعات محسوب میشود و شامل مواردی بسیار کلیدی و ریز اما حیاتی است. برای مطالعه بیشتر از استاندارهای راهاندازی اتاق سرور باید به مباحثی کلیدی آن در بحث استانداردهایی از قبیل ISMS یا همان مدیریت امنیت اطلاعات پرداخت. مدیریت امنیت اطلاعات به ما میآموزد که چه مواردی برای ساختن ساختار یک اتاق سرور مورد نیاز است که از حوصله این مقاله خارج است پس بطور کلی با اشاره به بعضی موارد کلیدی و عمومی به شکلی خیلی ساده خواهیم دانست که عمومیترین عنوانها برای یک اتاق سرور چیست و سادهترین و بهترین راه برای راهاندازی یک اتاق سرور در شرکتهایی با اندازه متوسط و یا بزرگتر کدامند.
موارد کلیدی و سختافزاری اتاق سرور
بهتر است درب اتاق سرور معمولاً قفل باشد تا از ورود افراد غیر مسئول جلوگیری شود. برای سادهتر شدن این موضوع بهتر است درب ورود به گونهای طراحی شود که برای قفل یا باز کردن آن نیازی به کلید نباشد، به عنوان مثال بهتر است کارتی باشد و یا رمزی.
کلیه ورود و خروجها به اتاق سرور باید تصویربردای شود، جهت تصویربرداری از اتاق سرور به حداقل یک دوربین CCTV نیاز دارید و یک دستگاه ضبط دیجیتال تصاویر برای مدت طولانی.
اتاق سرور باید از هرگونه گردوغبار و رطوبت دور باشد، تا کارآیی فنهای موجود در کیس و رکها بهتر باشند و گردوغبار باعث از کاراندازی آنها نشود. همچنین رطوبت میتواند آسیب جدی به خازنها و بردهای الکتریکی وارد کند، پس بهتر است برای به حداقل رساندن رطوبت محیط اتاق سرور، از کولرگازی استفاده شود چون کولرهای آبی رطوبت زیادی در محیط اتاق سرور ایجاد میکند و گزینه مناسبی برای خنک نگه داشتن اتاق سرور نیستند.
دمای مناسب اتاق سرور ۱۸ درجه سانتیگراد است. با توجه به بالا بودن مصرف انرژی در کولرهای گازی، هنگام خریداری به برچسب میزان مصرف انرژی آنها توجه فرمایید. همچنین باید توجه داشته باشید که جهت جلوگیری از ورود گردوغبار به اتاق سرور باید کلیه منافذ پوشانده شوند بخصوص پنجرهها بهتر است دوجداره باشند که از هدر رفتن انرژی نیز جلوگیری خواهند کرد.
در اتاقهای سرور حتماً باید تجهیزات اطفای حریق در دسترس باشد تا در صورت بروز کوچکترین مشکل بتوان به آسانی و سرعت به حل مسئله پرداخت، اما برای تشخیص بهتر شروع آتشسوزی معمولاً بهترین شرایط این است که در داخل رکها و محیط اتاق سرور سنسورهای تشخص آتشسوزی نصب گردد و جهت بالا بردن بیشتر امنیت بهتر است درب اتاق سرور از رنگ و جنس نسوز انتخاب شود تا در صورت بروز آتش در خارج از اتاق سرور، آتشسوزی به درون اتاق سرور منتقل نشود.
سیستم روشنایی اتاق سرور از مواردی دیگر است که باید رعایت شود، طراحی این سیستم باید بهگونهای باشد که هنگام خروج شخص از اتاق سرور به صورت اتوماتیک خاموش شوند علت اصلی این موضوع علاوه بر صرفهجویی در انرژی پرارزش برق، جلوگیری از تولید حرارت مضاعف در محیط اتاق سرور توسط لامپها و سیستمهای روشنایی است.
از دیگر عوامل بسیار ضروری و حیاتی، تأمین انرژی برق است. تأمین انرژی باید از طریق برق شهری انجام شود و جهت اطمینان بیشتر در مواقع اضطراری قطع برق باید حتماً یو.پی.اس و یا ژنراتور نیز برای اتاق سرور در نظر گرفته شود، قطع ناگهانی جریان برق در بعضی موارد خسارات جبرانناپذیری در سیستم عاملها به وجود میآورد که به زحمت میتوان سیستم را به وضعیت قبلی آن بازگرداند.
همچنین در قسمت تأمین انرژی برق استفاده از چاه ارت نیز بسیار ضروری است. چاه ارت جهت
جلوگیری و خارجسازی بارهای اضافی و مخرب بر روی سیستم برقی است. با توجه به احتمالات بروز نوسانات ناشی از برق استفاده از استابلایزر نیز بسیار ضرورت دارد تا از خطرات احتمالی نوسانات برق و صدمات ناشی از آن جلوگیری شود.
موارد ذکر شده در خصوص راهاندازی یک اتاق سرورِ معمولی است به همین دلیل از بسیاری از استانداردها نامی برده نشد و زیرا اکثر استانداردهای نام برده نشده در شرکتهای بزرگ و اتاقهای سرور قوی و مورد استفاده دارد و هزینه کردن برای اینگونه اتاقها برای آنها برآیند مثبت خواهد داشت اما برای اکثر شرکتهای کوچک و متوسط، اجرای تمامی موارد استاندارد ضرورتی ندارد و توجیح مالی برای آن نیز وجود ندارد؛ لذا از گفتن این موارد که لازم و ملزوم اتاق سرور برای شرکتهای کوچک نیست، صرفنظر میکنم.
· اتاق سرور در کدام قسمت ساختمان در نظر گرفته شود ؟
تعیین محل اتاق سرور در ساختمان اداری خودش چالش جداگانه ای است. برای مثال بهتر است از در نظر گرفتن اتاقهای دارای پنجره برای اتاق سرور خودداری شود چراکه در فصول گرم سال حرارت وارد شده به اتاق سرور از طریق پنجره ها و اشعه آفتاب موجب نیاز به یک سیستم خنک کننده قویتر خواهد شد.بطور کلی ” شبکه راهکار مفید ” به شما پیشنهاد می نماید تا اتاق سرور به لحاظ افقی در جایی نزدیک به مرکز ساختمان احداث گردد. این جایی است که بیشترین ظرفیت انتقال کابل ها به اتاقهای دیگر دیگر را دارا ست. از سوی دیگر در ساختمانهای چند طبق نیز این مکان مکانی مناسب برای احداث اتاق سرور است چراکه معمولا رایزرها و سایر مسیرهای انتقالی از مرکز ساختمان عبور می کنند.و نیز اینکه در مرکز ساختمان در صورت نیاز پتانسیل ایجاد رایزرهای جدید وجود دارد و چاه آسانسور که یک مسیر مناسب برای کابل کشی بین طبقات است معمولا در مرکز ساختمان قرار دارد. جایگذاری اتاق سرور در مرکز ساختمان و بدور از محل های پر رفت آمد و بخصوص ورودی ها، کریدورها و لابی های ساختمان در تسهیل ایجاد تغییرات و بروز رسانی در اتاق سرور و نیز تعمیرات و نگهداری در آینده بسیار موثر است.وزن کلی اتاق سرور و یا دیتا سنتر به همراه تمام تجهیزات(مانند UPSها) نصب شده در آن فشار قابل ملاحظه ای را به صفحه کف ساختمان تحمیل می نماید .در اتاق سرور های بزرگتر با تجهیزات بیشتر ، وزنی که به کف اتاق سرور و یا دیتا سنتر تحمیل شده است در مقایسه با توان تحمل کف طبقه باید پیوسته مورد ارزیابی قرار گیرد تا هیچگاه از حد مجاز بیشتر نشود. ممکن است در ابتدای کار تقویت کف سازه طبق برای نصب تجهیزاتی مانند یو پی اس های بزرگ (۳۰kva به بالا) و باتری های آن مورد نیاز باشد. و این امر خود اهمیت بالای محاسبه وزن یو پی اسها و نیز جا نمایی آنها را در مراحل ابتدایی طراحی اتاق سرور مشخص می نماید
· ارزیابی نیازهای اتاق سروری که شما قصد ساختن آن را دارید
در شرکتهای بزرگتر معمولا استانداردها و رویه های مربوطه و چک لیست ها از قبل توسط یک تیم ITاختصاصی تهیه و مدیریت می گردد.به جهت اطلاع رسانی بیشتر به مشتریان محترم ” شبکه راهکار مفید” تعدادی از ملاحظات کلیدی که در اکثر پروژه ها مشترک است در اینجا مورد بررسی قرار می گیرد.هیچ کس نباید بدون مجوز شما به محدوده اتاق سرور و یا دیتا سنتر دسترسی داشته باشد.میزان ضرورت امنیت اتاق سرور و راه های پاسخ به این ضرورت در شرکتهای مختلف متفاوت است.اما بصورت کلی دربهای اتاق سرور معمولا به سمت چپ قفل می شود و از طریق تجهیزات شناسایی بیومتریک و یا صفحه کلید رمزی و یا دستگاه کارت خوان محافظت می شود. بسیار مناسب است که نام افراد وارد شده به اتاق سرور و ساعت آن در محلی ثبت گردد. دوربین های مدار بسته معمولا با دقت زیادی بر اتاق سرور نظارت می کنند. همچنین در نزدیکی درب ورودی اتاق سرور ، معمولا پنل و زنگ خطر سیستم های اعلام و اطفاء حریق نصب می گردد.دسته های انبوهی از کابل چیزی است که مشترکاً در تمامی اتاقهای سرور و دیتا سنتر ها به چشم می خورد .هرچند کابلهای مخصوص انتقال دیتا بصورت شیلد دار طراحی شده اند و تا حدودی محافظت شده هستند اما بسیار مناسب است که مسیر کابلهای دیتا هیچ تداخلی با مسیر کابلهای برق نداشته باشد.
· اهمیت مانیتورینگ درجه دما در مراکز داده و اتاق سرور
تجهیزات کامپیوتری و شبکه به نحوی طراحی شده اند که در طیف محدودی از تغییرات دما کار کنند. به منظور تضمین عملکرد مناسب و استفاده حداکثری از عمر ممکن هر قطعه، باید اطمینان حاصل نمایید که دما از محدوده تعریف شده بیشتر یا کمتر نشود. حتی دمای چند درجه بیشتر از این محدوده، می تواند یک تراشه سرور را بسوزاند. هزینه از کار افتادن یک سرور می تواند سرسام آور باشد. به این موضوع توجه کنید که چه مقدار پول از دست خواهید داد اگر سرورهای شما از کار بیافتند. در این مورد علاوه بر هزینه جایگزینی و خرید سرور جدید، از دست رفتن سرمایه های تجارت الکترونیک، از بین رفتن اطلاعات مشتریان، تلف شدن وقت کارمندان و دیگر هزینه های مربوطه نیز وجود دارد.
چه درجه دمایی برای عملکرد تجهیزات مناسب است ؟
معمولاً توصیه می گردد که دما نباید از ۱۰ درجه سانتیگراد (۵۰ درجه فارنهایت) کمتر و نباید از ۲۸ درجه سانتیگراد (۸۲ درجه فارنهایت) بیشتر شود. اگرچه این محدوده وسیعی به نظر می رسد با این حال، این اعداد حداقل و حداکثر را نشان می دهند و معمولاً مرسوم است که تجهیزات در دمای محیط ۲۰-۲۱ درجه سانتیگراد (۶۸-۷۱ درجه فارنهایت) نگهداری شوند. بنابه برخی دلایل، حتی ایجاد چنین دمای محیط در برخی اوقات می تواند کار ساده ای نباشد.
چطور می توانید دما را در حالت مطلوب نگه دارید؟
اتاقهای ساخته شده ویژه سرورها به خاطر اقدامات پیشگیرانه از آتش گیری، عایق بندی شده اند و تهویه مناسب در آنها امری ضروری است. در بسیاری از شرکتها وظیفه نگهداری و پشتیبانی از سیستم تهویه، جدا از وظیفه پشتیبانی و راه اندازیِ سرورها می باشد. اگر تهویه از کار بیافتد ممکن است شما اولین نفری نباشید که از آن مطلع می گردید. ممکن است شما آخرین نفر باشید. حتی اگر همه چیز خوب کار کند، دما می تواند در طول روز به هر دلیلی تغییر نماید، همیشه این امکان وجود دارد که در اطراف تجهیزات، نقاط گرمازای محلی وجود داشته باشند که گرمای فراوانی از خود ساتع نمایند. اینطور فکر نکنید که چون شما یک سیستم تهویه دارید دیگر کار تمام است و باید آسوده باشید. افرادی که در اتاقِ سرور کار می کنند برخی اوقات سیستم تهویه را خاموش می کنند و یادشان می رود که آن را روشن نمایند. برخی اوقات آنها دربها را باز می گذارند. سرورها در زمانهایی از روز گرمتر از سایر اوقات کار می کنند و سیستم های تهویه نیز ممکن است در برخی اوقات (مثلاً شب ها) با توان کمتری عمل نمایند. فرض کنید که شب شده است و سیستم تهویه شما با توان مصرفی پایین در حال کار است، ناگهان وب سرور شما به شدت شروع به کار می کند چون که افرادی از سایر نقاط (مثلاً کشورهای غربی) تازه از خواب بیدار شده اند، فکر کنید چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هم اکنون دستگاههای شما داغ می شوند و سیستم تهویه شما نمی تواند آنها را به اندازه کافی خنک نماید. این سناریو دقیقاً به همین شکل اتفاق افتاده است. بسیاری از ایرادهای پی در پی و تکراری و همچنین کند شدن سرعت در انتقال و پردازش دیتا را می توان به گرم شدن بیش از حد سرورها نسبت داد. جایگزینی دستگاههای جدید بجای مدل قدیمیِ آنها، می تواند مشکلات جدیدی را ایجاد نماید. دستگاههای جدید سریعتر کار می کنند و در نتیجه غالباً زودتر داغ می شوند و بار بیشتری را روی سیستم تهویه تحمیل می نمایند. اگر جدیداً سرور یا سوئیچ جدیدی خریداری و نصب نموده اید، ممکن است زمان آن باشد که سیستم تهویه خود را نیز چک نمایید تا مطمئن شوید می تواند از عهده خنک کردن آنها برآید. مورد دیگری که باید مراقب آن باشید، سناریوی زیاد کردن مقدار درجه خنک کنندگیِ سیستم تهویه در روز است تا محیط مناسبی برای اتاق سرورِ شما ایجاد شود ولی یادتان برود که درجه آن را در شب یا برای تعطیلات آخر هفته کم نمایید. در طول روز ممکن است فعالیتها و رفت و آمدهای زیادی در اتاق سرور صورت پذیرد. باز بودن درب اتاق سرور در تمام طول باعث می شود که هوای گرمتر وارد اتاق گردد و در نتیجه سیستم تهویه باید با توان بیشتری کار کند. اما در شبها و در تعطیلات آخر هفته، مقدار فعالیتها کمتر بوده و در نتیجه با بیش از حد کار کردن سیستم تهویه، شما بدون هیچ دلیلی مجبور به پرداخت قبض انرژی بیشتری خواهید بود.
چگونه شرایط محیطی اتاق سرور و یا دیتاسنتر را مانیتور نمایید؟
شما نیازمند این هستید که در تمام لحظه ها دمای اتاق سرور خود را نظارت کنید، خصوصاً در شبها و تعطیلات آخر هفته که هیچ کس سرِ کار نمی باشد. سیستم های متفاوتی برای این منظور وجود دارند. سیستم مانیتورینگ شبکه بینا محصول شرکت داناپرداز دارای امکانات متنوعی برای مانیتورینگ شرایط محیطی مانند درجه دما و رطوبت می باشد. شما باید دما را در نقاط مختلفی از اتاق اندازه گیری نمایید تا بدانید نقاط داغ در کجای اتاق ممکن است رخ دهند. اندازه گیریهای شما باید بصورت خودکار و مطمئن صورت پذیرند، بنابراین داشتن دستگاهی که به شبکه متصل شود بسیار ایده آل خواهد بود. این دستگاه باید هشدارهای احتمالی را در سریع ترین لحظه از طریق پیام کوتاه یا ایمیل به شما انتقال دهد. شما باید بتوانید این سیستم را پیاده سازی و نصب نمایید بطوریکه هرگاه مشکل کوچکی بوجود آمد سریعاً به شما اعلان خطر کند.
· ساختار اتاق سرور
۱) ضد زلزله بودن اتاق : اتاق سرور به دلیل اهمیت بالا باید در مکانی احداث شود که در برابر زلزله مقاوم بوده و در صورت بروز زلزله به سرورها و دستگاه های داخل اتاق آسیبی وارد نشود لذا این اتاق باید در پایین ترین قسمت ساختمان ( زیر زمین یا کنار ستون های اصلی ) احداث شود و یا اگر در طبقات و اتاقهای داخل واحدها احداث میشود باید به وسیله شاسی های فلزی اتاق ایمن گردد. پس از ایمن شدن اتاق توسط شاسی های فلزی که همانند اسکلت ساختمان میباشد نوبت به پوشش کاذب سقف ، دیوار و کف اتاق میرسد . پوشش ها از چند جهت مورد استفاده قرار میگیرند :
A ) این پوشش ها اسکلت و شاسی کشی که جهت ضد زلزله شدن اتاق انجام گرفته را میپوشانند.
B ) پوشش های کاذب باعث میشوند تا بتوانیم تاسیسات لازم برای اتاق سرور نظیر کابل های شبکه و برق ، نازل های اطفاء حریق ، سیم کشی روشنایی ، عایق ها و … را پوشانده و در سطوح قابل رویت اتاق هیچ سیم ، لوله و کابل اضافه و مزاحمی را نبینیم.
C ) ضد حریق بودن پوشش ها که باعث میشود در صورت بروز آتش سوزی به تاسیسات و سرورها آسیبی وارد نشود.
۲) سطوح کاذب :
A) سقف کاذب : سقف های کاذب مورد استفاده در اتاق سرور میتوانند از نوع سقفهای مشبک ۶۰X60 و یا ۳۰X30 باشند البته باید حتماً از تایل های مینرال (MINERAL) که ضد حریق نیز میباشند استفاده کرد . البته نوع دیگر سقف های قابل استفاده در اتاق سرور سقف های یکپارچه کناف (FR) میباشد که از این نوع سقف نیز میتوان استفاده نمود .
B) دیوار های کاذب : دیوار ها که سطح قابل توجهی را به خود اختصاص میدهند نیز همانند سقف و کف باید علاوه بر ضد حریق بودن عایق حرارت نیز باشند که در این صورت باید از دیوار های کاذب کناف (FR) استفاده کرد زیرا در پشت این دیوار فضایی بوجود می آید که هم میتوان تاسیسات را از آن عبورداد و هم میتوان از عایق های حرارتی در آن فضا استفاده نمود نظیر پشم سنگ یا پشم سرباره . البته با توجه به اینکه این دیوار های کاذب ضد حریق میباشند و سطح زیادی از ت اتاق را دیوارها تشکیل میدهند بهتر است که پوشش نهایی این دیوارها را رنگ اپوکسی کار کرد . رنگ اپوکسی رنگ ضد حریقی میباشد که مقاومت بالایی در برابر آتش سوزی دارد.
C) کف کاذب : کف کاذب که یکی از مهمترین قسمت های اتاق سرور میباشد نیز باید شرایط خواص خود را دارا باشند . کف کاذب به دلیل فاصله مناسبی که از کف اصلی اتاق دارد محل مناسبی برای عبور کابل های شبکه ، برق و تاسیسات میباشد . کفهای کاذب از جنس های مختلفی ساخته میشوند ولی کفهای رایج در ایران کف فولادی با روکش HPL که هم ( ضد حریق ، آنتی استاتیک و ضد خش ) میباشد و کف آلومینیومی با روکش PVC که هم ( سبک ، ضد حریق و آنتی استاتیک ) میباشند مورد استفاده قرار میگیرند.ارتفاع پایه های این کف ها قابل تنظیم بوده از ۱۵Cm – ۱۲۰Cm بنا به نیاز اتاق متغییر میباشد
۳) تجهیزات جانبی :
A) سیستم روشنایی : جهت روشن شدن اتاق سرور بهترین پیشنهاد استفاده از چراغ های ۶۰X60 با شبکه آنادایز و ترانس الکترونیکی با لامپهای کم مصرف میباشد که مخصوص سقف های کاذب ۶۰X60 که توسط یک سوئیچ اتوماتیک با ورود افراد به داخل اتاق روشن شده و با خروج افراد نیز خاموش میشود و از لحاظ اتلاف انرژی مقرون به صرفه میباشد.
B) سیستم اعلام و اطفاء پایروجن : سیستم نوین اطفاء حریق پودر وگاز قابلیتهای بسیار زیادی جهت اطفاء حریق از نوع کلاس A, B, C, E & F داراست وتا به امروز تنها سیستم موجود در دنیا می باشد که می تواند ۵ کلاس حریق را اطفاء نماید. این سیستم برای اولین بار در مرکز تحقیقات فضایی روسیه، سویوز، ابداع ودر بخشهای مختلف پایگاههای فضایی همیشه باید بهترین ها را بکار گرفت چون در هنگام عمل وکارایی شانس دوبار امتحان کردن وجود ندارد به همین دلیل پرسنل، سیستمها ومحصولات بکار گرفته شده باید بهترین باشند. اطفاء کننده آیروسول پایروجن چنین محصولی میباشد .پس از ممنوعیت استفاده از گاز هالون که یکی از موثر ترین گازهای اطفاء کننده حریق شناخته می شود هیچ نوع گازی تا کنون به این مقدار قابلیتهای گاز هالون را از خود نشان نداده است. این راهکار موثرترین نوع اطفاء کننده حریق شناخته شده تا امروز است. این سیستم قابلیت اطفاء کنندگی حریق تا سه برابر گاز هالون را داراست ونیازی به سیلندرهای تحت فشار ندارد نیازی به لوله کشی، شیرهای ایمنی متفاوت وپرهزینه محاسبات هیدرولیکی ونازلهای خروج گاز ندارد. این راهکار سیستمی ساده، فوق العاده قوی ومطمئن ازعدم بروز خرابی (Fail Safe) می باشد.
یکی دیگر از خواص بسیار مهم این سیستم دارا بودن وزن وحجم بسیار کم آن در مقایسه با گازهایی مانند CO2 و FM200 وARGON ودیگر گازهای خنثی است که موجب پراکندگی بسیار یکنواخت در محیط می گردد. غیر عادی است وبرخلاف سایر گازهای اطفاء کننده اثرات خورندگی واسیدیته ندارد. بروی محیط زیست وموجودات زنده اثر منفی ندارد. علاوه بر این خاصیت خنک کنندگی به میزان ۴۰۰ درجه سانتی گراد در هر ثانیه را داراست، غیر سمی است، اثرات مخرب بر لایه اوزون ندارد، بسیار مقرون به صرفه بوده وخیلی سریع نصب می گردد. این سیستم براساس تکنولوژی سوخت جامد راکتهای فضا پیما طراحی شده واز ذرات ریز مواد جامد وگاز تشکیل گردیده است. به دلیل اینکه در حالت عادی که درون سیلندرهای مخصوص به صورت جامد قرار می گیرد، به صورت جامد بوده لذا فاسد نمی گردد وهیچ وقت نشتی گاز وافت فشار نخواهد داشت. در هنگام حریق ژنراتور توسط سیگنال الکتریکی ویا گرما ویا شعله مستقیم تحریک شده وبطور آنی ودر عرض ۲ میلی ثانیه شروع به تولید پودر وگاز نموده وظرف چند ثانیه تخلیه می گردد. بر اساس حجمهای مختلف کپسولها این زمان متغیر می باشد. تخلیه سریع ذرات ریز پودر وگاز به صورت سه بعدی بوده وبه صورت یکنواخت در هوا پراکنده می گردد. بر روی آتش تاثیرات فیزیکی با خنک کنندگی زیاد وایجاد لایه پرده ای شکل بین ماده سوختنی واکسیژن ( وشیمیایی) با شکستن واکنشهای زنجیره ای حریق کذاشته واطفاء آنی را بدنبال دارد. اطفاء حریق توسط این سیستم به طور میانگین در عرض ۵ ثانیه از لحظه تحریک انجام می شود. ماندگاری ان در محیط حدود یکساعت می باشد.
C) سیستم جامع کنترل اتاق سرور : قابلیت کارکرد دستگاه بصورت آفلاین بدون نیاز به کامپیوتر/ امکان اجرای فرامینی خاص توسط اس ام اس / امکان کنترل عوامل محیطی مانند دما ، رطوبت ، دود و گاز / امکان هشدار بصورت پیام کوتاه، تماس تلفنی، آژیر و ایمیل / قابلیت فعال سازی سیستمهای مختلف توسط ارسال پیام کوتاه / دارای چندین خروجی (رله) جهت کنترل ادوات جانبی / امکان ثبت تصویر افراد وارد شده به اتاق سرور / امکان تعریف و ارسال پیام کوتاه به چند نفر بطور همزمان / امکان کنترل ارتباط و خاموش کردن چندین سرور توسط نرم افزار مرکزی در مواقع خاص / مونیتور کردن ریست شدن سرور توسط نرم افزار و ارسال پیام کوتاه / مونیتور کردن قطع و وصل شدن برق توسط نرم افزار و ارسال پیام کوتاه / مونیتور کردن قطع و وصل شدن UPS توسط نرم افزار و ارسال پیام کوتاه / قابلیت ارتباط با سیستم کنترل دسترسی و بازکردن در توسط پیام کوتاه / قابلیت کنترل سرویس های ویندوز سرور اعم از DNS, DHCP و… / امکان دریافت وضعیت اتاق سرور با استفاده از پیام کوتاه / گزارش گیری های مختلف تحت وب و شبکه محلی
D) درب ضد سرقت : این درب ها به دلیل ضریب ایمنی بالا برای اتاق سرور مناسب بوده و به دلیل وجود لولاها و قفل های چند منظوره درصد باز شدن و یا تخریب آنها در صورت انفجار بسیار پایین میباشد
E) کولر گازی ( اسپیلت ) : به دلیل کار مداوم سرورها که بصورت ۲۴ ساعته میباشد گرمای زیادی در اتاق ایجاد میشود و این گرما برای سرورها بسیار مضرر میباشد به همین دلیل ایجاد مکانی خنک برای سرورها بسیار ضروری میباشد که این عمل توسط کولرگازی امکانپذیر میباشد .
F) دستگاه تسویه هوا (Air Cleaning system ) : این دستگاه باعث میشود تا هوای داخل اتاق تسویه شده و گرد و غبار موجود در هوا از بین برود . میدانیم که مهمترین عامل در کوتاه شدن عمر قطعات الکترونیکی نشستن گرد و غبار بر روی چیپ ست های سرور و ایجاد اتصال کوتاه که باعث آتش سوزی میشوند می باشد.
· ساختار شبکه کامپیوتری اتاق سرور
آماده سازی اتاق سرور جهت ارتباطات شبکه ای سرورها با ایستگاه های مختلف شبکه از جمله کارهای پایه ای در اتاق سرور می باشد. درواقع کلیه کارها و هزینه هایی که در اتاق سرور انجام می شود هدفش استفاده منطقی و مطمئن از تجهیزات اتاق سرور می باشد. در زیر دو ساختار فیزیکی . منطقی شبکه آمده است .مرکز اطلاعات و پردازش روی شبکه سرورها هستند لذا ارتباط مناسب این سرورها با مجموعه شبکه امری اجتناب ناپذیر است. دراین راستا سه عامل زیر مدنظر هستند :
· پیاده سازی مدل سه لایه:کابل کشی و پیش بینی مسیرهای داخل اتاق سرور باید به گونه ای باشد تا بتوان پیاده سازی مدل سه لایه شبکه را عملیاتی ساخت از این لحاظ داشتن نقشه منطقی و فیزیکی سوئیچ های مختلف شبکه باید پیش از اجرای مسیرگذاری در دستور کار قرار گیرد.
· کابل کشی استاندارد:رعایت اصول کابل کشی ساخت یافته و همچنین درنظر داشتن خم ها و زوایای مختلف در کابل کشی اتاق سرور باید در نظر گرفته شود.
· ثابت کردن رک ها:به دلیل جلوگیری از واژگون شدن رک ها در هنگام زلزله ، رک ها باید به کف وصل و مهار شوند. پیش از اجرای کف و ایجاد کانال های مختلف باید محل استقرار رک ها تعیین شده و بست ها و Holder های نگهدارنده در آن تعبیه شود لذا دانستن نوع و مدل رک ها ، اندازه آن ها ، موقعیت مکانی نسبت به یکدیگر باید تعیین شوند.
· کانال های عبور:جهت نظم بخشیدن به کابل های Portable نظیر کابل های رابط برق ، Patch Cordها و … ، مسیر عبور استاندارد کابلی توکار در اتاق سرور صورت می گیرد. این کانال ها باید دارای درپوش مناسب بوده و بین مسیرهای Data و برق فاصله ایجاد نماید.
ساختار منطقی شبکه:ساختار منطقی و نرم افزاری سرورها امکان استفاده مطمئن از اطلاعات روی سرورها را مهیا می سازد لذا اتخاذ استراتژی مناسب ارتباط سرورها با یکدیگر و همچنین ارتباط ایستگاه های کاری با آن ها باید پس از نصب فیزیکی اتاق سرور انجام شود. درزیر به برخی از تنظیمات منطقی و نرم افزاری اشاره شده است:
· دامین کنترلر و سرویس های شبکه نظیر DHCP ، DNS و …
· VLAN و تقسیم سوئیچی
· ایجاد Access List روی سوئیج های شبکه
· ایجاد Routing و Gatewayشبکه
· طراحی اتاق سرور
برای طراحی و مدیریت سیستمهای تهویه مطبوع در یک Data Center بهتر است که بر طبق استاندارد عمل کنید . استاندارد ASHRAE (American Society of Heating , Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) در راستای همکاریی که با سازمان ساخت تجهیزات IT یک سری توصیه و پیشنهاد درباره دمای هوا در Data Center دارند یکی از نکات مهم توجه به تفاوت بین شرایطی که به شما اجازه داده شده است و شرایطی که به شما پیشنهاد داده می شود می باشد .
محیط :
در یک ساختمان تجاری محدوده کاری یا اتاقی که برای ساخت اتاق سرور انتخاب می شود به دسته های زیر تقسیم می شود.
Entrance Facilities (EFs)
Equipment Rooms (ERs)
Telecommunications Rooms (TRs)
Telecommunications Enclosures (TEs)
این تقسیم بندی ها برای شما زیر ساخت تجهیزات شبکه و کابل های موجود را مهیا می کند .شما می توانید این تقسیم بندی ها را در شکل زیر مشاهده می کنید.انجمن صنعتی مخابرات گروه بندی ساده ای را برای چید مان کابین ها در اتاق سرور ها اتخاذ کرده است .طی این تقسیم بندی سرورها بر اساس عملیاتی که انجام می دهند گروه بندی شده و در کابین ها قرار می گیرند فضای اختصاص داده شده به اتاق سرورها نسبت به فضای کل ساختمان به شرح زیر است :
ورودی اتاق سرور باید معادل ورودی یک ساختمان نجاری باشد .
MDA(Main Distribution Area): منطقه توزیع اصلی در اتاق سرورها معادل اتاق تجهیزات در یک ساختمان تجاری است.
HAD(Horizontal Distribution Area): منطقه توزیع افقی در یک اتاق سرورها معادل اتاق ارتباط یا قسمت ارتباطات در یک ساختمان تجاری است.
ZDN(Zone Distribution Area): منطقه توزیع ناحیه ای در یک اتاق سرور معادل با نقطه تثبیت در یک ساختمان تجاری است.
EDA(Equipment Distribution Area): منطقه توزیع تجهیزات در یک اتاق سرور معادل با منطقه کاری در یک ساختمان تجاری است .
گذرگاه ها:
در یک اتاق سرور برای اتصال بین تجهیزات شبکه و مراکز داده سه نوع گذر گاه وجود دارد:
گذرگاه های گردش هوا
گذرگاه های کابل های برق
گذرگاه های کابل های شبکه
پیش نهاد می شود که گذر گاه مربوط به کابل های را با فاصله از هم قرار دهید مثلا گذرگاه مربوط به کابلهای برق را از بالا و کابلهای مربوط به شبکه را از کف اتاق عبور دهید البته اگر در شرایطی هستید که مجبور هستید هر دو کابل را از یک مکان عبور دهید بهتر است کابلها را با فاصله و با استفاده از جدا کننده نصب کنید.TIA پیش نهاد میکند که اگر کابل برق مورد نظر شما دارای محافظ بود حداقل فاصله بین کابل برق و کابل شبکه باید ۱۰ سانتی متر باشد در صورتی که کابل شما روکش محافظ نداشت این فاصله باید دو برابر می شود.علاوه بر این TIA پیشنهاد میکند که کابین ها را در اتاق سرور بر اساس ردیف مرتب کنید .در این چیدمان پیشنهاد شده است که مانند شکل زیر جلوی رک ها را در یک ردیف قرار داده و راهرو سرد را به وجود بیاورید و قسمت های پشت سررها که در مقابل هم قرار می گیرند راهرو گرم را به وجود می اورند .در باره نحوه کابل زدن نیز پیشنهاد می شود که کابلهای برق را که دارای چگالی کمی هستند را از طزیق راهرو سرد به دستگاه متصل کنید و کابل های شبکه را که دارای چگالی زیادی هستند را از سمت راهرو گرم به دستگاه مورد نظر متصل کنید .
Cabinets
توصیه می شود که اتفاع برای هر رک ۲٫۱ m باشد .
توصیه می شود فضای لازم برای انتقال هوا مربوط به هر رک از جلو ۱٫۲ m و در پشت کابین ۱ m است .
در هر ردیف از رک برای مدیریت کابل های عمودی بین هر ردیف و قفسه مجاورش باید ۲۵۰ mm فاصله باشد این فاصله برای آخرین ردیف ۱۵۰ mm کافی است .
· امنیت اتاق سرور
آسیب ها و نفوذ های گزارش شده به سیستم های مبتنی بر اطلاعات در سرتاسر جهان رو به افزایش است. با گذشت زمان ابزارها و روشهای نفوذ به سیستم های اطلاعاتی و شبکه های کامپیوتری ساده و ساده تر می شوند و نفوذگرها با این ابزار و حداقل دانش مجال نفوذ را می یابند. بر این اساس محرمانه بودن، در دسترس بودن و یکپارچگی اطلاعات، امری اجتناب ناپذیر برای توسعه سیستم ها کامپیوتری و سرورها است و باید در برنامه تجهیز اتاق سرور مدنظر قرار گیرد. مرسوم ترین روش های امنیتی عبارتند از :
· استفاده از ویروس کش مناسب
· استفاده از فایروال با تنظیم صحیح
· نصب سیستم های نمایشگر نظیر IDS
پشتیبان گیری Back up
ایجاد امکانات مناسب برگرداندن اطلاعات ازبین رفته از تدابیری است که باید مدیر شبکه در دستور کار خود قراردهد. استفاده از ساختار SAN و تجهیزات مبتنی بر NAS ، همچنین Mediaهای ذخیره سازی متنوع با توجه به حجم اطلاعات و اهمیت آن ها مثال هایی از آنهاست.
سرور مناسب
سرورها ، کامپیوترهای قدرتمند با توان پردازش و ذخیره سازی بالایی هستند که به عنوان مرکز منطقی نرم افزارهای مختلف شبکه درنظر گرفته می شوند. Data Base های مختلف نظیر SQL ، Oracle و … روی این بستر ایجاد شده و ایستگاه های کاری مرتبط با شبکه را تغذیه می نمایند. با توجه به فضای محدود اتاق سرور و لزوم بهینه از فضا ، استفاده از سرور های کشویی Rackmount پیشنهاد می شود.این سرور ها سرپرست شبکه را قادر خواهند ساخت تا به راحتی به آن ها دسترسی داشته و بنا به شرایط آن ها را افزایش یا کاهش دهد.
· مانیتورینگ دما در اتاق سرور
تعداد و مکان سنسورهای دما در اتاق سرور شما بستگی به هدفی دارد که شما در پی آن هستید. از یک سو ممکن است شما نگران این باشید که ارتقاء اخیر سیستم های اتاق سرورتان باعث بوجود آمدن یک یا چند نقطه داغ شده باشد. نقطه داغ، مکانی است که هوای گرم خارج شده از یکی از سرورها به ورودی هوای سرور دیگر داخل گردد. پیداست که هوای خروجی از یک سرور می تواند بیشتر از دمای توصیه شده توسط سازنده آن سرور باشد. از سوی دیگر، مانیتورینگ دما در یک محل خاص به منظور تشخیص خرابیِ سیستم تهویه اهمیت فراوانی دارد
تشخیص خرابی سیستم تهویه یک نیاز اولیه و متداول است و بستگی به اهمیت آن در اتاق سرور دارد. اینکه نیازمندیِ شما چه باشد بستگی به اهداف شما دارد. نگاشت و تهیه نقشه کامل محیطی از اتاق سرور شما برای تشخیصِ نقاط داغ و سایر مسائل مربوط به طراحی می تواند مفید باشد. هزینه تهیه نقشه کامل شرایط محیطی برای یک دیتا سنترِ متوسط می تواند بسیار زیاد باشد، البته این آزمایش را می توان هنگامی که در اتاق سرور سازماندهی مجددی صورت پذیرفت انجام داد. اگر شما می خواهید که خرابی سیستم تهویه را تشخیص دهید، باید بر روی سیستم تهویه نظارت داشته باشید.یکی از انگیزه های اصلی برای مانیتورینگِ دما در اتاق سرور، نظارت بر سالم بودن سیستم های تهویه شماست. برای عملکرد بهینۀ حتی کوچکترین اتاق سرور نیز سلامتیِ سیستم های تهویه از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد. عواقبِ از کار افتادن سیستم تهویه و یا فراموشی در روشن کردن مجدد آن بعد از انجام کارهای تخصصی در اتاق شبکه، می تواند بسیار جدی و پرهزینه باشد. هر سروری که تحت چنین شرایطی کار کند ممکن است عمر کوتاهی داشته باشد و قطعات الکترونیکیِ آن زودتر مستهلک و خراب شوند. خوشبختانه شما زمان کافی برای انجام تعمیرات سیستم تهویه خود خواهید داشت در صورتیکه به موقع از خرابیها باخبر شوید، چون همواره تأخیری میان از کار افتادنِ سیستم تهویه و افزایش دما در اتاق سرور وجود دارد.اکثر سیستم های تهویه نصب شده در اتاق سرور دارای خروجی های اتصال خشک (Dry contact) هستند که نشان دهنده وضعیت کاریِ سیستم می باشند. یک اتصال خشک در واقع مدار ساده ای است که جریان می تواند از آن عبور کند. اتصال خشک می تواند دو وضعیت را نشان دهد: وضعیت عادی و وضعیت هشدار. اگر نیاز داشته باشیم که دستگاه چندین وضعیت را نشان دهد، از چند خروجی اتصال خشک در آن استفاده می شود. دفترچه راهنمای سیستم تهویه شما دقیقاً بیان می کند که کدام وضعیت اتصال خشک نشان دهندۀ وضعیت خرابی سیستم تهویه است. در صورتیکه شما بیش از یک سیستم تهویه دارید، شما باید تمامی آنها را نظارت نمایید. بسیاری از دیتا سنترها و اتاق های سرور دارای یک سیستم اصلی تهویه، یک سیستم تهویه پشتیبان (backup) و یک سیستم تهویه سوّم می باشند. نظارت بر هر یک از سیستم های تهویه بدین مفهوم است که شما می توانید به تدریج تعداد هشدارهایتان را افزایش دهید. خرابیِ سیستم تهویه اولیه نگران کننده است اما اگر سیستم تهویه پشتیبان به خوبی کار کند، مشکل خاصی رخ نخواهد داد. در صورتیکه سیستم پشتیبان نیز از کار بیافتد وضعیت ناگواری بوجود خواهد آمد.
اگر نتوانیم بطور مستقیم بر سیستم تهویه نظارت داشته باشم چکار باید کنیم؟
بهترین راهکار برای تشخیص خرابی سیستم تهویه، محلِ ورودی هوای سردِ سیستم تهویه به قسمتهای خالی اتاق سرور می باشد. هر اتفاقی که برای سیستم تهویه رخ دهد در اینجا بصورت آشکار قابل مشاهده خواهد بود. متعاقباً شما می توانید از آستانه پایین دما برای هشداردهنده خود استفاده نمایید. شما زمان زیادی ندارید چون در صورت خرابی کامل تهویه، شرایط محیطی اتاق سرور بسیار سریع گرم می گردد ولی با این کار می توانید زمان باقیمانده برای تعمیر سیستم تهویه را به حداکثر برسانید.
تعداد و محل نصب سنسورها
مسئله اصلی در مانیتورینگ دما در یک اتاق سرور، دانستن دقیق محل نصب سنسورها می باشد. حتی در یک اتاق کوچک سرور بدون رَک و بدون راهروهای سرد/گرم نیز دما ثابت نیست. دما در محلِ ورودی تهویه می تواند بسیار سردتر از هوای خروجیِ سرورها باشد. در اتاقهای بزرگ سرور که دارای راهروهای سرد/گرم هستند، نصب تنها یک سنسور کاملاً غیرمنطقی می باشد. در نتیجه شما نیازمند نظارت دما در مکانهای متفاوت می باشید و این مکان ها باید تا حد امکان به سرورها نزدیک باشد.
خاموش شدن سرور در اثر گرما
بسیاری از سرورهای مدرن این قابلیت را دارند که دمای مادربُرد خود را بسنجند و هنگامی که دما به سطح هشداردهنده ای رسید، خود را خاموش نمایند. ورود به دیتا سنتر و فهمیدن این موضوع که سرورهای شما خودبه خود خاموش شده اند می تواند ذهن شما را مشوّش نماید، بنابراین بهترین راه به کارگیری سیستم های مانیتورینگ پیشرفته و حصول اطمینان از وجود سیستم های تهویه پشتیبان می باشد.
توصیه ها
· نیازمندیهای خود را در ابتدا مشخص نمایید و بصورت دقیق تعریف کنید که انتظار شما از سیستم مانیتورینگ چه می باشد.
· اگر تجهیزات شما دارای امکان خاموش شدن اتوماتیک (بر اثر گرم شدن زیاد مادربرد) می باشد، از فعال بودنِ این گزینه اطمینان حاصل نمایید. از سازنده سروِر در این زمینه کمک بخواهید.
· اطلاعات مربوط به سیستم مانیتورینگ شبکه خود را بخوانید و سنجش های بدست آمده را برای دانستنِ روند تغییرات دما در مکان های مختلف اتاق سرور یا دیتا سنتر بررسی نمایید. این کار خصوصاً هنگامی که چیدمان جدیدی در اتاق سروِر صورت می پذیرد می تواند برای یافتن مکانِ نقاط داغ مفید باشد.
· اگر شما با گروهی از سروِرها مواجه شدید که به خودیِ خود خاموش می شوند، احتمالاً به یک نقطه داغ برخورد نموده اید. در چنین محلی بهتر است سنسور دما نصب نموده و دما را برای مدت زمان خاصی چک نمایید تا ببینید خاموش شدن ها در چه زمانی روی می دهند و آیا این همان زمانی است که شما پیک گرمایی (دمای حداکثری) داشته اید یا نه؟
· سقف کاذب
رشته ای از معماری داخلی ساختمان است که برای پوشش سقف اصلی (زیر سقف) بکار میرد از پیشینه این رشته اطلاعات موثقی در دست نیست.معلوم نیست اولین کسانی که از سقف کاذب استفاده کرده اند چه قدر از کاربردهای مختلف این حرفه آگاهی داشتند اما سقف کاذب در زمانی کوتاه جای خود را در صنعت ساختمان پیدا کرد . سقف کاذب می تواند بصورت گچی –چوبی –فلزات رنگین- پی وی سی – شیشه ای – آهنی – ورق های فلزی روکش دار – آلومینیومی – کامپوزیت و غیره نصب شود که در هر صورت قابلیت اجراء به صورت واحد ویا با هم را داراست. حضور سقف کاذب در ساختمان دغدغه پوشش و مخفی نگه داشتن عوامل زیر سقف را از بین می برد که یکی از ویژگیهای این رشته ساختمانی نیز هست. سقف کاذب در مواردی که ذکر می شود قابلیت خود را بروز می دهد :عبور تاسیسات- آکوستیک کردن- دکوراتیو- سبک کردن ساختمان در برجها- هدایت و جلوگیری از اتلاف دما و رطوبت- نورپردازی مناسب با شرایط کار و زندگی و…. پوشش مهمترین کارکرد سقف کاذب است، بعد از آن دکوراتیو و رنگ آمیزی و نورپردازی قرار می گیرند. سقف کاذب همپای رشته های مختلف ساختمانی و صنایع دیگر رشد کرده و به پویایی رسیده است. جزو صنایع فلزی وساخت و ساز است که در ساختمان کاربرد دارد. صنعت نوین ساختمان به خوبی این رشته را به خدمت گرفته و از آن بهره می گیرد. تولید انبوه آن هم مقرون به صرفه است که خود این مسئله برای مهندسان ساختمان اهمیت زیادی دارد. طراحان سقف کاذب هم با انعطاف پذیری متریال سقف کاذب آشنایی دارند. آنها از اشکال مختلف محصولات مطلعند و این آشنایی به آنها کمک می کند نقشه های بهتری طرح کنند. نقشه هایی که موقع اجرا هم به همان زیبایی روی کاغذ باشند! طراحی این رشته از صنعت ساختمان به تخصص خاصی نیاز دارد. طراح باید ویژگی های همه سازه ها را به خوبی بشناسد. با انواع سقف کاذب آشنایی داشته باشد و نوع کاربردی آنها را در موقعیت های مختلف درک کند تا درهنگام اجراء تئوری آن یا طراحی بکار گیرد. موقعیت ها میتواند اینها با شد: رطوبت- دما – اکوستیک – نور پردازی- دکوراتیو – آب و هوای منطقه ای و مقرون به صرفه بودن. یک نوع طراحی هم مختص تولید کنندگان است که ازنظر اجرا سریع و آسان آن مورد توجه قرار می گیرد. نصب سریع و آسان سقف کاذب یکی از مواردی است که تولیدکنندگان در ساخت و ساز آن کوشش و رقابت می کنند. طراحان تولید هم تمامی این موارد را در نظر می گیرند و متریالی ابداع می کنند که که همه ویژگی های مورد نظر کارفرما و عواملی که بعد از سقف کاذب با آن سر و کار دارند را تامین کند. مثل تکنیسینهای تاسییات (برقکار،لوله کش، تهویه…) نصب آسان سقف کاذب به عواملی بستگی دارد که بدین قرار است: سبکی متریال_ انتخاب زوایایی که براحتی سقف مورد نظر اجرا شود_انتخاب متریالی که زوایای پوشش را تامین کند و به راحتی در کنار هم جفت و جور شود_ با سهولت آویزان کردن سقف و مهار آن از سقف اصلی_تولید سازه هایی با اندازه های مختلف. در انتخاب طرح و اجزاء آن همفکری نزدیک بین مجری سقف کاذب و معمار طراح باید وجود داشته باش
· دیوار کاذب
تیغه ها بنا به تعریف پانل های جدا کننده ای هستند که باربر نیستند و تنها وزن خود را تحمل میکنند و معمولاً ضخامتشان بین ۸ تا ۱۵ سانتیمتر است .تیغه ها چنانچه بین قسمت داخل و خارج بنا قرار گیرند و در واقع در قسمت پیرامونی بنا واقع شوند, ( تیغه خارجی ) نامیده میشوند . این نوع تیغه ها از طرف خارج در معرض آفتاب , باد , باران و برف قرار دارند و چون نگهدارنده نمای ساختمان نیز هستند , باید از نظر تبادل حرارتی , رطوبتی , عایق بندی صوتی و انتخاب پوشش مناسب با مصالح نما مورد توجه ویژه قرار گیرند .تیغه های واقع در قسمت داخلی ساختمان ( تیغه داخلی ) نامیده میشوند .این نوع تیغه ها به دو دسته ( فرعی و اصلی ) تقسیم بندی میشوند . تیغه های فرعی بین فضاهای یک آپارتمان (یا واحد مسکونی ) قرار دارند , در صورتی که تیغه های اصلی در واقع جداکننده دو آپارتمان از یکدیگرند . تیغه های اصلی از نظر انتقال حرارت و صوت بیش از تیغه های فرعی اهمیت دارند.تیغه های جداکننده ی فضاهای داخلی یک آپارتمان یا واحد مسکونی ( تیغه های فرعی داخلی ) را نیز از نظر کار برد میتوان به دو دسته حائل بین دو فضای خشک و تر ( مثلاً بین حمام و اتاق خواب ) تقسیم بندی کرد .در دیوارهای غیر باربر داخلی و خارجی ویژگی های حرارتی و صوتی مصالح اهمیت میابند و به همین دلیل اغلب کاربرد مصالح توخالی در این مورد ترجیح داده میشود.تیغه ها را میتوان از دید دیگری به دو دسته قابل جابجایی و غیر قابل جابجایی ( ثابت ) تقسیم بندی کرد , که در حالت اول , کاربری آن در قسمت پارتیشن بندی اداری یا سالن های چند منظوره نمایشگاهی است که مصالح تیغه با بازیافت ( با حداقل پرت ) از قسمتی به قسمت دیگر منتقل میشود.
· انواع رک
رکها در واقع وجه مشخصه مشترک در تمامی این مراکز هستند و برای نگهداری سویچها ، پچ پنل ها و سرورها استفاده می شوند. آنها طوری طراحی شده اند که می توان به آسانی تجهیزات اتاق سرور را روی آنها نصب و یا از آنها جدا نمود . بسیاری از رکها دارای درب هستند اما در بیشتر پروژه های اجرا شده توسط ” شبکه راهکار مفید ” برای بهتر خنک شدن تجهیزات و تبادل حرارتی بیشتر ، از این دربها استفاده نمی شود. نکاتی کلیدی که ” شبکه راهکار مفید ” مورد توجه قرار می دهد: بررسی قابلیتهای ساختمان برای برآوردن نیازهای آنچه که شما قصد ساختن آن را دارید.در صورتیکه که شما به میزان سرمایه ای که برای تجهیز یک اتاق سرور استاندارد مورد نیاز است توجه نمایید ، اهمیت ، یافتن مکان مناسب برای اتاق سرور بیشتر آشکار می شود.فضای ارزشمند واقع در اتاق سرور معمولا با یو پی اس ها ، خنک کننده ها و سایر تجهیزات کنترل شرایط محیطی اشغال می شود.
· یو پی وی سی ها
در زمانیکه برق اتاق سرور قطع می شود تنها دو گزینه پیش روی ماست: پس از قطع برق تجهیزات اتاق سرور را خاموش نماییم. از منبع برق جایگزین برای روشن نگه داشتن تجهیزات استفاده نماییم.در هر صورت یک باتری پشتیبان به نام ” منبع تغذیه بدون وقفه ” یا همان UPS مورد نیاز است. , UPS یک فرصت چند دقیقه ای مهم را در اختیار ما قرار می دهد تا تجهیزات را بدون از دست رفتن اطلاعات و هرگونه آسیب جدی نرم افزاری و سخت افزاری خاموش نماییم و یا منبع برق جایگزین که معمولا یک ژنراتور است را وارد مدار نماییم؛ تجهیزات UPS استفاده شده توسط ” شبکه راهکار مفید ” این امکان را دارند که در صورت قطع برق به مدت طولانی و عدم وجود نیروی برق جایگزین سرورها را بطور خودکار و بدون از دست رفتن اطلاعات شات دان نمایند ضمنا در صورت وجود ژنراتور لازم است ژنراتور بکار رفته جهت تغذیه اتاق سرور برق خروجی با موج سینوسی و فرکانس ۰٫۵ ± ۵۰ هرتز تولید نماید و از UPS های با قابلیت دبل کانورژن (تبدیل برق هم در ورودی و هم در خروجی ) استفاده شود.
· نیروی برق جایگزین ژنراتورها
در برخی مواقع اهمیت شبکه و تجهیزات آن برای سازمان و یا کسب کار به حدی حیاتی است که در هنگام قطع برق روشن ماندن آنها ضروری است اما بدیهی است که UPS ها قادر نیستند بیشتر از چند دقیقه برق سرورها و سایر تجهیزات را تامین نمایند. از این رو از نظر بیشتر مشتریان ” شبکه راهکار مفید” بسیار مهم است که یک منبع برق قابل اطمینان جایگزین برای تامین برق اتاق سرور در زمان قطع برق اصلی استفاده گردد. اینکه ساختمان اداری شما از قبل دارای منبع برق جایگزین باشد و یا محل مناسبی برای نصب یک ژنراتور را داشته باشد فاکتور مهمی است که در زمان طراحی اتاق سرور و یا دیتا سنتر باید مورد توجه قرار گیرد.در صورتیکه ساختمان دارای منبع برق اضطراری پایدار (مانند ژنراتور) نباشد. ممکن است شما نیاز به نصب یک ژنراتور اختصاصی داشته باشید. عملی بودن یا نبودن این گزینه باید هرچه زودتر مشخص گردد. درصورتیکه ساختمان محل اتاق سرور، اجاره ای یا ملکی مشاع است باید از قبل با مالک و یا سایر شرکای ساختمان در مورد نصب ژنراتور که معمولا محل آن روی پشت بام است صحبت شود و در این مورد توافق گردد.
· خنک سازی
جهیزات اتاق سرور هنگامی که مشغول کار هستند مقدار قابل توجهی گرما تولید میکنند. گرمای بیش از حد می تواند طول عمر سرور ها را به طرز قابل ملاحظه ای بکاهد و یا باعث بد کار کردن آنها شود.در نتیجه وجود سیستم خنک کننده موثر برای سلامت و عملکرد صحیح سرورها حیاتی است.هرچند برخی از ساختمانها برای هر اتاق سیستم خنک کننده مجزا دارند ، اما در بیشتر ساختمانها این سیستمها بصورت اشتراکی با سایر اتاقها مورد استفاده قرار می گیرند و سیستمهای خنک کننده موجود در ساختمان نمی توانند برای اتاق سرور استفاده گردند زیرا این سیستمها در ایام تعطیل و پایان ساعات اداری و یا در فصول خنک تر سال خاموش میشوند.سرورها معمولا یک پنل جلویی و یک قسمت پشتی دارند که معمولا از قسمت پشتی آنها جریان هوای گرم خارج می شود لذا این بسیار اهمیت دارد تا در ابتدای کار محل قرار گیری رک ها را مشخص نمود تا بر مبنای آن بتوان جریان هوای خنک ورودی از سیستم خنک کننده و بازگشت هوای گرم خروجی از اتاق سرور را هماهنگ نمود.برای اتاقهای سرور کوچکتر ممکن است یک سیستم خنک کننده کوچک مانند کولر گازی مناسب باشد و این در حالیست که برای اتاقهای سرور بزرگتر باید از چیلرها استفاده نمود.در اتاق سرورهای بزرگ با چندین ردیف رک برای بهبود کارایی سیستم خنک کننده ممکن است نیاز باشد تا یک راهروی مهار کننده جریان هوای سرد در اتاق سرور تعبیه گردد.در صورت نیاز به نصب دستگاه خنک کننده ، این بسیار مهم است که هرچه سریعتر محلی برای پس زدن جریان هوای گرم و نیز یک مسیر دسترسی به تجهیزات خنک کننده جهت سهولت تعمیر و نگهداری این تجهیزات در نظر گرفته شود.
· انواع خنک سازی
تجربیات راهکار مفید در پروژههای بزرگ نشان می دهد که سقف کاذبی که از قبل در اتاق سرور موجود است اغلب برای نیاز های اتاق سرور نا مناسب است و فضای مورد نیاز برای سیستمهای خنک کننده را محدود می نماید. اما در بیشتر پروژه های مربوط به اتاق هاب های کوچک معمولا وضعیت سقف کاذب به حالت فعلی خود حفظ می شود.نیاز به کابل ها و دستگاههای خنک کننده در اتاق سرور و دیتا سنتر ها بالا آوردن کف اتاق و ایجاد کف کاذب جهت عبور دادن کابل ها و مسیر های خنک کننده از زیر کف را امری اجتناب ناپذیر می سازد.کف کاذب معمولا بصورت ورق هایی از یک ماده عایق فشرده بر روی پایه هایی در کف اتاق نصب می شود. و این به شما اجازه می دهد تا در مواقع لزوم برای دسترسی به فضای زیر کف ، ورقها را به آسانی جابجا نمایید.ممکن است نیاز باشد قطعات کف کاذب به کابل ارت متصل شوند. فارغ از اینکه در اتاق سرور از کف کاذب استفاده شده باشد یا نه برای جلوگیری از ایجاد جرقه، مواد استفاده شده در کفپوش باید آنتی استاتیک باشد. ممکن است برای کف های کاذب که از ارتفاع معینی بلند تر باشند سیستم اطفاء حریق مورد نیاز باشد. ایجاد کف های کاذب باعث ایجاد چالش های جدیدی در طراحی اتاق سرور خواهد شد؛ مثلا ممکن است نیاز شود تا در ورودی های اتاق سرور برای وارد و خارج نمودن تجهیزات اتاق سرور رمپهایی ایجاد شود.
· محافظت و شخیص حریق
هر چقدر هم که اتاق سرور شما کوچک باشد، در صورتیکه اطلاعات مهمی بر روی سرور شما وجود داشته باشد (که معمولا دارد!) رعایت قوانین و نکات ایمنی حفاظت از آتشسوزی بسیار حیاتی است.معمولا سیستمهای اطفاء حریق بارانی که در سایر قسمت های ساختمان بکار گرفته می شوند مناسب اتاق سرور نیستند، چراکه هیچ سازگاری میان آب و سرورها وجود ندارد! حتی اگر احتمال وجود آتش سوزی بسیار اندک باشد امکان عملکرد تصادفی دستگاه اطفاء حریق بارانی وجود دارد ( مثلا تشخیص اشتباه دود سیگار بجای حریق) یا حتی نشت اندکی آب از سیستم اطفاء حریق بارانی می تواند یک فاجعه را در اتاق سرور رقم بزند.برای حفاظت اتاق سرور در برابر آتش سوزی از تجهیزات تشخیص حریق بسیار حساس و زنگ مخصوص (VESDA) استفاده می شود. سیستم VESDA با استشمام دود و رد گیری حرارت توسط حسگرهای فوق العاده حساس، کوچکترین علائم حریق را به سیستمهای نظارتی حریق ساختمان اعلام می کند.سیستمهای اطفاء حریق گازی عمدتا به دلیل خشک و بدون آب بودن و عدم آسیب رسانی آنها به سرورها و اطلاعات ذخیره شده بر روی آنها بسیار مناسب اتاق سرور و دیتا سنتر ها هستند . این سیستمها معمولا از محتویات تحت فشار مایع شده ای استفاده می کنند که معمولا با ترکیبی از گازهای بی اثر پر شده اند، عموما در جایی که سیستم اطفاء حریق گازی بکار رفته باشد سیلندرهای گاز قرمز رنگ که در محل نصب شده اند مشاهده می شوند . اساسا طرز کار این سیستمها دور کردن اکسیژن از محل اتاق سرور و در نتیجه محروم سازی حریق از یکی از منابع سوخت آن است. از آنجایی که فعال شدن این دستگاهها موجب خفگی انسان می شود چند دقیقه قبل از فعال شدن سیستم، زنگ خطری به صدا در می آید تا فرصت تخلیه اتاق سرور برای حاضرین در اتاق ایجاد شود .
سیستم اطفائ حریق آیروسل متداولترین و کم هزینه ترین سیستم اطفائ حریق در اتاق های سرور و دیتا سنتر است در یک سیستم اطفای حریق ایروسل از کپسولهای با جرم مشخص آیروسل استفاده می شود که در فواصل تعیین شده در اتاق نصب شده و در صورت وقوع اتش سوزی فعال می شوندفعال شدن کپسولهای ایروسل می تواند توسط سنسورهای دود و اتش و یا بهمراه پنل های مدیریت کننده اتش سوزی صورت پذیرد در هر صورت وجود سنسورهای دود و اتش در یک سیستم اعلام و یا اطفای حریق الزامی استدر سیستم اطفای حریق آیروسل متناسب با حجم اتاق بر حسب متر مکعب جرم ایروسل تعیین می شود که تقریبا بازای هر ۱۰ متر مکعب ۱ کیلو گرم ماده آیروسل لازم استکپسولهای آیروسل نیاز به شارژ سالانه ندارند و در صورت انتشار در محل برای انسان مشکل سلامتی ایجاد نمی کنند و اثرات نامطلوب روی تجهیزات نمی گذارنداین کپسولها در مدلهای سه بعدی و یک بعدی ساخته می شوند و با توجه به محل قرار گیری که اتاق سرور است و یا اتاق باطری و یا اتاق برق تعداد و سایز و نوع انها انتخاب میشود
· نظارت بر شرایط محیطی EMS
در اتاق سرور یا دیتا سنتر استاندارد معمولا از یک سیستم نظارت شرایط محیطی (EMS) بمنظور تنظیم دما ، رطوبت ، وضعیت نیروی برق و حتی نشتی آب از لوله ها استفاده می شود. همچنین EMS می تواند وضعیت UPS ها و باتری آنها و نیز سیستمهای خنک کننده را زیر نظر بگیرد. معمولا این قابلیت (EMS) در نرم افزار رابط UPS گنجانده می شود و از طریق مرورگر وب در هر جا که باشیم می توانیم این اطلاعات را از طریق اینترنت مشاهد کنیم.برای خنک سازی اتاق های سرور کوچکتر که حداکثر شامل ۴ رک هستند معمولا یک دستگاه خنک کننده دیواری (کولر گازی) می تواند ظرفیت خنک کنندگی مورد نیاز را فراهم کند. برای اتاق سرور های بزرگتر با بیش از ۴ رک معمولا از سیستم خنک کننده که در کف نصب می شود استفاده شود.دستگاههایی که خنک کنندگی را از سمت پایین اتاق انجام می دهند در اتاق سرور هایی که به جریان هوا و خنک کنندگی بیشتری نیاز دارند مناسبتر هستند. برای جای دادن یک سیستم خنک کننده از کف معمولا یک کف کاذب در اتاق نصب می شود، و جریان خنک کننده از طریق کف به نواحی مختلف اتاق توزیع می شود.درجه حرارت بالا می تواند باعث گرم شدن بیش از حد CPU ها شود و یا به فن های خنک کننده آنها فشار بیش از حد وارد آورد؛ و این منجر به خرابی زودرس دستگاه می شود. تهویه مطبوع دقیق با مدیریت دقیقتر سطح دما و رطوبت اتاق سرور می تواند از این صدمات جلوگیری نماید. هرچند سیستمهای تهویه مطبوع دقیق از انواع معمولی آن گرانتر است اما برای حفاظت از تجهیزاتی که حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات دما و رطوبت دارند حیاتی است. مطابق استانداردها هوای اتاق سرور باید در دمای ۱۸ تا ۲۷ درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی ۴۰ تا ۶۰ درصد نگاه داشته شود. باید توجه نمود که اگر تعادل جریانهای هوایی (همرفت) هماهنگ و طراحی نشود و میزان توان دستگاه مطابق نیاز سفارش داده نشود حتی بهترین دستگاههای تهویه دقیق نیز بصورت بهینه عمل نخواهند کرد .